Việt Nam không chỉ nổi tiếng với xoài, vải hay nhãn. Mà còn là thiên đường của những giống mận ngon, đặc trưng theo từng vùng miền. Vào mùa mận (từ tháng 3 đến tháng 6 hàng năm).
Thị trường hoa quả trong nước trở nên sôi động bởi sự đa dạng và phong phú của các loại mận Việt. Đây là loại quả có vị ngọt thanh, hơi chua nhẹ, có màu đỏ hoặc tím đẹp mắt, rất được ưa chuộng trong mùa hè.
Hiện nay, các giống mận này được trồng nhiều ở những nơi có khí hậu phù hợp. Những khu vực đó bao gồm Tây Bắc, Bến Tre và Lào Cai góp phần tạo nên vùng chuyên canh có diện tích lớn.
Nâng cao chất lượng nông sản và giá trị kinh tế địa phương. Hãy cùng khám phá những giống mận ngon nhất hiện nay, cùng cách phân biệt và chăm sóc cây mận đúng cách nhé!
1. Mận Hậu Mộc Châu (Sơn La)
Mận hậu Mộc Châu là một trong những giống mận ngon nhất hiện nay ở Việt Nam. Đây là loại quả đặc sản nổi tiếng của tỉnh Sơn La, đặc biệt được trồng ở cao nguyên Mộc Châu. Nơi có khí hậu ôn đới mát mẻ quanh năm, rất phù hợp để phát triển loại mận này.
1.1 Đặc điểm nổi bật
Vỏ tím đỏ, phấn trắng phủ ngoài.
Ruột xanh, ngọt thanh, hơi chua nhẹ khi chưa chín hoàn toàn.
Càng để lâu càng ngọt, ít chát.
1.2 Thời gian thu hoạch & vùng trồng
Mùa vụ: từ tháng 4 đến tháng 6 hàng năm.
Diện tích trồng: Tập trung chủ yếu tại huyện Mộc Châu và Vân Hồ với diện tích khoảng 1.500 – 2.000 ha.
Khí hậu tại đây giúp mận hậu giữ được độ giòn, vị ngọt đặc trưng không nơi nào có được.
*Cách chọn mận ngon:
Chọn quả có lớp phấn trắng bên ngoài, vỏ bóng đều màu, cầm chắc tay.
Không chọn quả mềm nhũn, bị nứt hoặc đốm đen.
2. Mận Tam Hoa (Lào Cai)
Mận Tam Hoa là một trong những giống mận quý và nổi tiếng. Thường có tại vùng núi phía Bắc Việt Nam, đặc biệt là huyện Bắc Hà (Lào Cai).
Đây là loại mận được đánh giá cao cả về chất lượng, hình thức và hương vị, thường được chọn làm quà biếu vào mùa hè.
2.1 Đặc điểm nổi bật
Là loại quả hạch, có kích thước lớn, vỏ ngoài màu tím hồng đậm rất bắt mắt.
Thịt quả dày, giòn, có màu vàng hồng nhạt, ít xơ, hạt nhỏ.
Vị ngọt đậm, thơm nhẹ, ít chua hơn so với mận hậu.
Mận này còn được sử dụng để làm mứt, rượu mận, siro rất được ưa chuộng.
2.2 Thời gian, diện tích và vùng trồng
Thời gian thu hoạch: từ cuối tháng 5 đến đầu tháng 7.
Khu vực trồng chính: huyện Bắc Hà, Si Ma Cai (Lào Cai) – nơi có khí hậu mát lạnh, đất bazan màu mỡ.
Diện tích trồng: khoảng 500 – 700 ha, chủ yếu xen canh cùng các loại cây ăn quả khác.
*Cách chọn mận ngon:
Chọn quả tròn đều, màu tím hồng đậm, vỏ căng, không dập nát.
Khi cầm thấy chắc tay, có lớp phấn mỏng là quả vừa chín tới.
3. Mận An Phước (Bến Tre)
Mận An Phước là giống mận lai hiện đại, được lai tạo từ giống mận miền Nam. Phát triển mạnh tại các tỉnh Tây Nam Bộ, đặc biệt là khu vực Bến Tre. Mận này có màu đỏ đậm rất đẹp mắt, vỏ mỏng, ruột mềm và chứa nhiều nước, thích hợp ăn tươi hoặc làm món tráng miệng giải nhiệt.
3.1 Đặc điểm nổi bật
Loại quả có vỏ đỏ tươi bóng loáng, bắt mắt, thường được ví như “viên ruby miền Tây”.
Khi cắn vào, có vị ngọt thanh, nhẹ, ít chua, không quá gắt, phù hợp khẩu vị nhiều lứa tuổi.
Ruột trắng, mềm, không bở, giữ độ giòn vừa phải khi còn tươi.
3.2 Thời gian, diện tích và vùng trồng
Thời gian thu hoạch: Từ giữa tháng 3 đến cuối tháng 5 hàng năm.
Khu vực trồng chính: các huyện như Châu Thành, Giồng Trôm (Bến Tre), nơi có khí hậu nhiệt đới ẩm, đất phù sa, thuận lợi cho việc chăm sóc và phát triển chất lượng trái mận.
Diện tích trồng: Ước tính khoảng 300 – 400 ha, thường xen canh trong các vườn cây ăn quả như xoài, ổi, dừa.
*Cách chọn mận ngon:
Nên chọn quả tròn đều, màu đỏ tươi, vỏ căng bóng, không dập nát.
Khi cầm thấy chắc tay, hơi mềm nhẹ là mận vừa chín tới – lúc này là lúc chất lượng và hương vị đạt chuẩn nhất.
Tránh chọn những quả đã chảy nước, vì dễ bị chua hoặc lên men.
4. Mận miền Nam (mận hồng đào, mận miền Tây)
Khác với các giống mận miền Bắc, mận miền Nam là tên gọi cho nhiều loại quả thuộc họ mận. Thường được trồng phổ biến ở Đồng bằng sông Cửu Long. Trong đó, mận hồng đào và mận miền Tây là hai loại đặc trưng nhất.
4.1 Đặc điểm nổi bật
Mận hồng đào: Vỏ mỏng, màu hồng nhạt, thịt trắng, ngọt mát.
Mận miền Tây: thường có kích thước vừa, hình thon dài. Màu từ hồng nhạt đến đỏ đậm, ăn giòn, mọng nước, phù hợp khẩu vị miền nhiệt đới.
4.2 Thời gian, diện tích và vùng trồng
Thời gian thu hoạch: chủ yếu từ tháng 2 đến tháng 4 (sớm hơn mận miền Bắc).
Khu vực trồng chính: phân bố ở các tỉnh như Tiền Giang, Vĩnh Long, Đồng Tháp, Hậu Giang. Nơi có khí hậu nhiệt đới, nóng ẩm quanh năm rất phù hợp cho sự phát triển của các giống mận ngon hiện nay.
Diện tích trồng: khoảng 300 – 500 ha, chủ yếu trồng trong vườn nhà hoặc xen canh cùng cây ăn trái khác.
*Cách chọn mận ngon:
Chọn quả có màu đều, vỏ láng bóng, không trầy xước.
Nên chọn mận có dáng dài, chắc tay, không mềm nhũn.
Mận này có vị giòn, mọng nước, khi ăn có thể chấm muối ớt hoặc ngâm đường để tăng hương vị.
5. Cách bảo quản từng loại mận đúng cách
Mỗi giống mận ở Việt Nam có đặc điểm khác nhau về độ chín, độ giòn, lượng nước và thời gian thu hoạch. Nên cách bảo quản cũng cần phù hợp để vẫn giữ độ tươi, màu sắc và chất lượng của loại quả này sau khi thu hoạch.
5.1 Mận hậu Mộc Châu (Sơn La)
Mận này có lớp phấn trắng tự nhiên – không nên rửa trước khi bảo quản.
Bảo quản ở ngăn mát tủ lạnh từ 3 – 5 ngày, không để lẫn với các loại quả có mùi mạnh.
Khi đã rửa, nên ăn trong 1 – 2 ngày để vẫn giữ vị ngọt thanh và độ giòn.
5.2 Mận Tam Hoa (Lào Cai)
Loại mận này có vỏ dày, dễ bruise nếu va chạm mạnh.
Nên lót giấy báo hoặc vải mềm khi xếp vào hộp, giữ trong tủ lạnh ở nhiệt độ 5–7°C.
Có thể ngâm rượu hoặc làm mứt nếu không tiêu thụ hết trong vòng 4–5 ngày.
5.3 Mận An Phước (Bến Tre)
Bảo quản ở nhiệt độ phòng: Giữ mận ở nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp, có thể bảo quản trong 1–2 ngày.
Không nên để quá 3 ngày ở nhiệt độ phòng – dễ mềm, mất giòn.
Giữ độ ẩm thích hợp: Trái cây cần độ ẩm từ 80–95% để giữ độ tươi ngon, trong khi tủ lạnh thường chỉ đạt khoảng 65%. Để duy trì độ ẩm, nên bọc mận trong túi nhựa hoặc hộp kín trước khi cho vào tủ lạnh.
5.4 Mận miền Nam (mận hồng đào, mận miền Tây)
Vì là giống mận có nhiều nước, dễ lên men trong khí hậu nóng, cần bảo quản mát liên tục.
Khi đã bổ ra, nên dùng ngay hoặc ngâm lạnh với đường/muối để tránh hư.
Có thể muối chua ngọt, làm gỏi, làm siro uống giải nhiệt.
Kết luận
Việt Nam sở hữu nhiều giống mận ngon, mỗi loại mang hương vị đặc trưng riêng gắn liền với từng vùng đất. Những giống mận này không chỉ có chất lượng cao mà còn phù hợp với khí hậu từng địa phương.
Dù là mận hậu Mộc Châu, mận Tam Hoa Bắc Hà hay mận hồng đào miền Tây. Mỗi loại đều góp phần làm phong phú thêm bản đồ trái cây Việt. Đừng bỏ lỡ cơ hội thưởng thức mận đúng mùa và đúng chuẩn nhé!
Viết bình luận