Sau Những Cơn Bão Dồn Dập: Bức Tranh Biến Động Của Nông Sản Việt Nam

Chỉ trong vòng chưa đầy một tháng, Việt Nam phải hứng chịu hai cơn bão liên tiếp – bão số 10 (Bualoi) và bão số 11 (Matmo). Cả hai đều gây thiệt hại nặng nề tại các tỉnh Bắc Trung Bộ và Nam Trung Bộ, làm ngập hàng chục nghìn hecta lúa và cây hoa màu, khiến giá nông sản trong nước biến động mạnh.

Tuy nhiên, nhờ sự vào cuộc kịp thời của các ngành chức năng, cùng tinh thần vượt khó của người dân, sản xuất nông, lâm, thủy sản vẫn duy trì được tăng trưởng và ổn định nguồn cung cho thị trường.

1. Tác động từ thiên tai — áp lực lớn nhưng phản ứng kịp thời

Theo Báo cáo tình hình kinh tế-xã hội quý III và 9 tháng 2025 của Chính phủ, dù chịu tác động mạnh từ hai cơn bão Bualoi và Matmo, khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản vẫn tăng trưởng 3,83 % so với cùng kỳ năm trước.

• Bão số 10 (Bualoi) kèm theo mưa lớn đi kèm triệt để là ngập lụt diện rộng tại vùng trũng, ven sông và đồng bằng. Nước dâng kết hợp với lượng mưa lớn đã xâm lấn vào nhà dân, vườn rau, lúa và hoa màu. Ở miền núi và trung du, tình trạng sạt lở đất và lũ quét xảy ra ở các sườn đồi, khe suối — cuốn trôi đất canh tác, đường giao thông nhỏ và đứt quãng giao thông nội vùng. 
• Ngoài ra, mưa to kéo dài đã gây thiệt hại nghiêm trọng cho hệ thống hạ tầng giao thông và sân bay tại một số tỉnh miền Trung — làm gián đoạn kết nối vận chuyển hàng hóa và tiếp tế cứu trợ.
   
• Bão số 11 (Matmo) xuất hiện ngay sau đó, hướng vào khu vực Vịnh Bắc Bộ. May mắn thay, khi vào đất liền, cơn bão đã suy yếu, chủ yếu gây mưa lớn nhưng không gây thiệt hại nghiêm trọng cho nông nghiệp như dự báo.
   

Nhờ nỗ lực khắc phục hậu quả, hỗ trợ người dân, triển khai các chương trình cứu hộ & khôi phục sản xuất, lĩnh vực nông nghiệp không rơi vào khủng hoảng nghiêm trọng như nhiều người lo ngại. 

2. Lúa — giảm nhẹ nhưng không “vỡ trận”

• Diện tích gieo trồng lúa hè thu ước đạt 1,898 triệu ha, giảm khoảng 10,9 nghìn ha so với vụ hè thu 2024
   
• Tính đến ngày 20/9/2025, đã thu hoạch được 1,824 triệu ha (96,1% diện tích) với năng suất ước đạt 57,8 tạ/ha, giảm 0,6 tạ/ha so với cùng kỳ.
• Khu vực miền Bắc chịu ảnh hưởng mạnh nhất — năng suất lúa giảm khoảng 10 tạ/ha so với vùng khác.
• Sản lượng lúa hè thu cả nước ước đạt gần 11 triệu tấn, giảm khoảng 180,2 nghìn tấn so với năm 2024.

Với vụ mùa (vụ mùa chính), đến 20/9, cả nước gieo trồng được 1,461 triệu ha, giảm khoảng 7,2 nghìn ha so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, miền Bắc giảm 16,4 nghìn ha, miền Nam tăng nhẹ 9,2 nghìn ha.

3. Cây hàng năm và cây lâu năm — dấu hiệu phục hồi

• Cây hàng năm nhìn chung ổn định: ngô đạt 803,2 nghìn ha (~99,7% cùng kỳ), khoai lang 73,2 nghìn ha, rau các loại 936,4 nghìn ha (~101,1%)
• Cây lâu năm có kết quả ấn tượng: diện tích đạt 3,868 triệu ha — tăng 1,4 % so với cùng kỳ 2024.
• Các loại cây ăn quả tăng mạnh: sầu riêng, cà phê, hồ tiêu đều có mức tăng diện tích và sản lượng so với cùng kỳ.

4. Những điểm nhấn và thách thức cần tiếp tục theo dõi

• Mặc dù nhiều cây lâu năm và cây ăn quả có tăng trưởng tốt, vùng lúa bị ảnh hưởng vẫn cần được hỗ trợ đặc biệt để tránh suy giảm sản lượng kéo dài.
   
• Việc mất diện tích gieo trồng lúa hè thu và mùa là tín hiệu cần xem xét chiến lược đa dạng hóa cây trồng, chọn giống chịu hạn, chống ngập.
   
• Các yếu tố như dịch bệnh (ví dụ dịch tả lợn châu Phi) vẫn là rủi ro trong chuỗi sản xuất nông nghiệp.
   
• Khâu vận chuyển, hạ tầng giao thông vùng thiên tai cần nhanh chóng được khắc phục để giảm thiệt hại tiếp diễn khi mùa mưa sau này đến.
   

5. Nhìn về phía trước — cơ hội và định hướng

• Việc mở rộng cây ăn quả, áp dụng kỹ thuật canh tác tiên tiến và chọn giống thích ứng sẽ là chìa khóa duy trì đà tăng trưởng bền vững.
   
• Đầu tư vào hệ thống thủy lợi, chống ngập, đường giao thông vùng cao, dự báo thời tiết và hỗ trợ nông dân ứng phó với thiên tai sẽ rất quan trọng.
   
• Cơ chế chính sách — hỗ trợ tài chính khẩn cấp, bảo hiểm nông nghiệp, đào tạo kỹ thuật — cần được tăng cường để giúp người nông dân vượt qua khó khăn.
   
• Thị trường xuất khẩu, đặc biệt trái cây và nông sản chế biến, nếu phát triển mạnh mẽ sẽ giúp cân đối áp lực nội địa khi nguồn cung nông sản đôi khi bị ảnh hưởng.